BUDOWA DRUŻYNY

W tym rozdziale pokażę jak zbudować drużynę. W poprzedniej wersji przewodnika większość Czytelników po prostu skopiowała moje taktyki i narzekała, że wyniki ich nie zadowalają. Tym razem pokażę cały proces budowy dowolnej drużyny, abyście mogli samodzielnie wdrożyć swoje pomysły, choć od czasu do czasu moim punktem odniesienia będzie Arsenal – drużyna, którą prowadzę.

Na samym początku musimy zadecydować jak generalnie chcemy grać. Musicie ocenić możliwości  drużyny i oczekiwania zarządu wobec Ciebie. Trzeba też wziąć pod uwagę filozofię klubu, do której trzeba się dostosować. Warto mieć również plan B, aby Wasza drużyna mogła grać w trochę inny sposób, wciąż wykorzystujący zalety zespołu i poszczególnych zawodników.

Potrzebujecie również spojrzeć na zespół jako całość oraz na kluczowe indywidualności w drużynie. Możecie zdecydować czy są one warte, aby „budować wokół nich zespół”, czy też chcecie bardziej konsekwentnego podejścia zespołowego. Powinniście sprawdzić głębię zespołu na poszczególnych pozycjach oraz możliwość gry w pożądany przez Was sposób w sezonie składającym się z około 50 meczów.

Jeśli chodzi o Arsenal, stwierdzam co następuje:

· Filozofia – futbol ofensywny oparty na posiadaniu piłki

· Wysoka jakość graczy na tle ligi i wysokie wymagania

· Doskonali gracze ofensywni – dobrzy technicznie, o dobrej szybkości

· Dostrzegalne braki w inteligencji, sile i agresji w obronie

· Brak głębi składu w obronie, mała możliwość rotacji w tej strefie

· Najlepsi gracze – Mesut Ozil i Alexis Sanchez

· Doskonała głębia w ofensywie, zwłaszcza na środku pomocy i w ataku

· Olivier Giroud i Mathieu Flamini różnią się predyspozycjami od szkieletu obecnego zespołu – dają możliwość użycia innej opcji gry

Jakie z tego wyciągnąłem wnioski:

· Kreatywne posiadanie piłki to oczekiwany od mojej drużyny styl gry; skład drużyny idealnie do tego pasuje. 

· Możemy się spodziewać konieczności przedzierania się przez zasieki obronne w większości meczów, ale możemy narzucać własny styl gry.

· Możemy również wykorzystać szybkich, lubiących grę bezpośrednią graczy (t.j. Alexisa, Chamberlaina, Walcotta) do gry z kontrataku (w razie potrzeby)

· Mamy tylko 2 naturalnych środkowych obrońców (Koscielnego i Mertesackera) i tylko jednego potencjalnego zmiennika (Chambers); dlatego trójka z tyłu jest absolutnie nie do przyjęcia.

· Mamy możliwość bardziej bezpośredniej gry z Olivierem Giroud jako fizycznym graczem, potencjalnym odgrywającym.

· Mathieu Flamini może w środku tworzyć alternatywę, jako pomocnik odbierający piłkę.

· Lukas Podolski wydaje się być doskonałym raumdeuterem.

· Mesut Ozil wyraźnie pasuje do funkcji rozgrywającego, a najlepszą pozycją dla niego będzie OPŚ.

W tym momencie zastanawiamy się, jakie formacje pasują do stylu gry jaki wybraliśmy.

4-2-3-1 lub 4-4-1-1 wydają się być dobrymi wyborami z punktu widzenia ofensywy, pozwalającymi na świetne opcje podaniowe w środku pola i użycie OPŚ, która to pozycja jest dogodna dla mojego najlepszego gracza – Ozila.

Mógłbym również użyć 4-1-4-1 co pozwoliłoby mi na błyskawiczną grę z kontry przy użyciu dwóch szybkich skrzydłowych i zapewniłoby doskonałą głębię składu. Innym wyborem pozostaje 4-4-2, gdyż jeśli będziemy musieli grać bardziej bezpośrednio, możemy dobrać partnera w ataku Olivierowi Giroud i wciąż móc korzystać z doskonałych skrzydłowych. 

Ważne jest by upewnić się, że wybieramy instrukcje, które pasują do naszego wybranego stylu gry. Zwykle wybieram cztery do pięciu instrukcji jasno określających styl mojej drużyny, a dobierając dodatkowe ustawiam się zależnie od konkretnej sytuacji lub warunków na boisku. Tak więc dla stylu gry zorientowanego na posiadanie piłki, chcę żeby drużyna stosowała:

·          Krótsze podania

·          Rozegranie piłki po ziemi

·          Podania w pole karne

·          Szukanie gry

·          Więcej swobody

Mogę dodatkowo nakazać ustawić wyżej lub niżej linię obrony, a także mniej lub więcej pressingu – zależnie od sytuacji. Mogę również prosić zawodników by podawali na wolne pole lub próbowali rajdów między obrońcami, zależnie od tego czy obrona przeciwnika wydaje się słaba przy podaniach prostopadłych czy przy dryblingu.

Po wybraniu formacji i poleceń dla drużyny, nadchodzi czas na przydział ról i funkcji. Konkretne formacje wymagają konkretnych cech od piłkarzy co ogranicza, ale i naprowadza na wybory, których powinniście dokonać. Na przykład para obrońców w systemie 4-2-3-1 winna być zwarta i nastawiona defensywnie w celu utrzymania formacji. Inny przykład: w  3-4-3 boczni gracze powinni się cofać w celu zabezpieczenia bocznych sektorów, a także zapewnić szerokość w ataku, więc nie należy im przydzielać roli bocznego rozgrywającego, gdyż nie rozszerzą pola gry.

Jeśli macie własny plan na konkretne role czy funkcje dla wybranych graczy to przydzielcie je najpierw. Nie powinno to być jednak więcej niż 5 - 6 ról lub zadań - zwykle wystarczy od 1 do 3 kluczowych maksymalnie.

Musicie także zadecydować ilu graczom przydzielicie funkcje obrony, wsparcia i ataku podczas budowy drużyny. Przyjętą zasadą ogólną jest 3 graczy z funkcją obrony (wliczając w to stopera i zabezpieczenie), 4 wspierających i 3 atakujących. To zabezpiecza odpowiednią ilość graczy do krycia, pomocy i penetracji w ataku (w ten sposób mamy 7 graczy atakujących, gdy jesteśmy przy piłce i 7 broniących, gdy przy piłce jest rywal – przyp. red.). Można ten schemat modyfikować, ale żadna drużyna z jednym graczem z funkcją ataku nie stworzy zagrożenia. Podobnie żadna drużyna z tylko jednym środkowym obrońcą z funkcją obrony nie zapewni stabilności w defensywie.

W końcu przydzielam role i funkcje w drużynie. Z zasady najpierw ustawiam obronę, potem pomoc, a na końcu atak. Dzięki temu mam solidne ustawienie obrony i mogę ustalić poprawne zależności oraz zróżnicowanie w ataku. Inne ważne czynniki podczas przydzielania ról i funkcji to:

·         zapewnienie głębi i szerokości w ataku (opcje z boku, przed linią piłki i za linią piłki),

·         upewnienie się, że wybrana kadra pasuje do stylu drużyny,

·         upewnienie się, że masz zróżnicowany skład. 

Konkretnie: upewnijcie się, że przynajmniej jeden z Waszych cofniętych graczy bocznych (zwykle boczny obrońca, ale może też być wysunięty boczny obrońca lub boczny pomocnik) ma funkcję ataku, a środkowy pomocnik najbliżej jego pozycji ma funkcję obrony. Ma to zachęcić tego ostatniego do podążania na opuszczone skrzydło i asekurowania, zabezpieczenia luki pozostawionej przez bocznego obrońcę, który poszedł do ataku. Wreszcie w poleceniach indywidualnych dla piłkarzy: jeśli musisz graczowi dać więcej niż 2-3 instrukcje, to istnieje duża szansa, że gracz ma źle przydzieloną rolę, bo znacząco zmienia to jego zadania.

Mając to wszystko w pamięci zaczynam tak:

Przede wszystkim, mój bramkarz dominuje w powietrzu, a czasem będę grał cofnięty, czasem z wysoką linią obrony, więc ustawiam standardowego bramkarza.

Koscielny i Mertesacker będą grali w jednej linii, ale wyprowadzanie piłki u Koscielnego jest znacznie lepsze, więc będzie obrońcą grającym piłką. Na prawej obronie ustawiam funkcję wsparcia, a więc na lewej - ataku.

W wyniku takiego przydziału funkcji na bokach pomocy przed nimi muszą być ustawione odwrotnie, tak więc Alexisowi powierzam funkcję ataku, a Cazorli wsparcia. Najbardziej defensywnie nastawionym środkowym pomocnikiem jest Arteta, więc gra na tej samej stronie co atakujący boczny obrońca, aby asekurować go w czasie wypadów do przodu. Ustawienie A-W-O-W w linii pomocy daje dobre opcje podaniowe i dobre ustawienie w obronie.

Docierając do przednich rejonów boiska Ozil jest Klasyczną 10 (ang. trequartista - przyp. red.), gdyż jako gracza kluczowego chcę go ustawić w najefektywniejszej dla niego roli.

Powoduje to, że mając w trójce pomocników Środkowego Pomocnika z funkcją obrony (Arteta) i atakującą Klasyczną 10 (Ozil), potrzebuję piłkarza zapewniającego wybieganie, którego obu wspomnianym rolom brakuje. Rewelacyjnym wyborem jest pomocnik długodystansowiec i pasuje to do zdolności Aarona Ramseya, który ma świetną wydolność oraz umie grać zarówno ofensywnie, jak i defensywnie. 

W sektorach bocznych: jako, że Alexis wyjątkowo dobrze pasuje do roli skrzydłowego, taką dla niego wybrałem. W wyniku tego Debuchy z tyłu będzie bocznym obrońcą, żeby pasować do Alexisa. Na drugim skrzydle Cazorla ma duży wpływ na kreatywność, więc ustawiony zostanie jako boczny rozgrywający, co oznacza, że Gibbs lubiący wychodzić do przodu będzie wysuniętym bocznym obrońcą, dzięki czemu zapewni szerokość, której inaczej by zabrakło, gdyż rola Cazorli zachęca go do schodzenia na środek.

W ataku Giroud pasuje do roli odgrywającego, ale zachęciłoby to drużynę do gry długą piłką bezpośrednio na niego, co zanegowałoby grę opartą na posiadaniu piłki. Giroud radzi sobie także w grze pozycyjnej i z pierwszej piłki, dlatego zagra jako cofnięty napastnik, gdzie nadal będzie utrzymywał piłkę i korzystał ze swojej siły, ale zachęci go to także do częstszego przemieszczania się, co da dodatkowe opcje współpracy.

Istnieje ryzyko, że Giroud będzie się dublował z Ozilem, gdyż Ozil jest Klasyczną 10 i ma dużą swobodę ruchu. Dlatego daję Ozilowi indywidualne polecenie schodzenia na bok z piłką, co da miejsce Giroudowi na ruch do środka, a Ramseyowi do przodu.

Dalej moimi opcjami zapasowymi w drużynie są: Flamini, który może grać z Artetą jako pomocnik odbierający piłkę (wsparcie) oraz Wilshere, który jako świetny drybler byłby doskonałym swobodnym rozgrywającym, jeśli chciałbym nim zagrać zamiast pomocnika długodystansowca (wsparcie). Z drugiej strony gdybym zamiast tego chciał zagrać drugim skrzydłowym na lewej flance, Gibbs musiałby zagrać jako boczny obrońca.

Wreszcie najwięcej opcji mam w ataku – Lukas Podolski jest świetnym raumdeuterem, jeśli chcę, by lewy pomocnik nacierał na bramkę. Alexis i Walcott mogliby dodać trochę ruchu i technicznego wsparcia dla Girouda w ataku, więc obaj mogliby grać jako fałszywa dziewiątka lub wysunięty napastnik, by przenikać linię obrony i czyhać na podania prostopadłe. Welbeck jest bardzo wszechstronny i może podjąć z powodzeniem szereg ról i funkcji, co pozwala mi na wiele modyfikacji taktycznych zależnie od sytuacji.

PODCZAS MECZU

To co robię w czasie meczu ma wielkie znaczenie – nie ma sensu posiadanie doskonałego ustawienia taktycznego, które jest niezmienne, gdyż napotkasz różnych przeciwników i nie będziesz mieć wpływu na obraz gry, gdy będziesz tego potrzebował. Moim zmianom w trakcie meczu zawdzięczam kilka punktów na sezon, albo utrzymując prowadzenie, zmieniając nastawienie lub zaczynając mecz z niewielkimi modyfikacjami.

Mam 3 różne formacje:

·         system opisany powyżej 4-2-3-1,

·         wersję 4-2DM-3-1 w celu dodania pewności w obronie i większego zagrożenia z kontry,

·         4-2-3-1 (wąska), gdy nie mam dostępnych bocznych graczy.

Moja formacja 4-2-3-1 generalnie pasuje do gry pressingiem, więc jeśli gram mecz z przeciwnikiem, z którym zależy mi na solidnej linii obrony, albo po prostu nie chcę przegrać, to cofam dwóch środkowych pomocników do strefy defensywnych pomocników. To konkretnie wiąże się z wyborem Artety i Flaminiego, gdyż są to jedyni moi solidni defensywni pomocnicy.

Podczas meczu, gdy chcę utrzymać wynik, będę chciał wzmocnić linię obrony. Wąskiej wersji formacji użyję tylko w przypadku braku dostępnych graczy bocznych, choć i tak wówczas będę zachęcać bocznych obrońców do biegania do przodu, aby uzyskać szerokość.

W czasie meczu, kiedy postanowię grać kontratakiem, poproszę, żeby zawodnicy grali bez wślizgów i cofnęli linię obrony, jeśli z tyłu zostaje zbyt wiele miejsca. Ma to na celu próbę utrzymania solidnej formacji defensywnej i utrudnienie zagrywania prostopadłych podań oraz zmusić przeciwnika do strzałów z dystansu. Przy grze z kontry usunę również instrukcję rozegrania po ziemi i spróbuję zachęcić do błyskawicznego przekazywania piłki do ataku będącego podstawą kontrataku. Jest to użyteczna metoda utrzymania jednobramkowego prowadzenia potencjalnie wykorzystująca luki w obronie przeciwnika, gdy ten otwiera się w nadziei na wyrównanie.

Niekiedy utrzymanie formacji może zachęcić przeciwnika do większego naporu. Poproszę wówczas graczy o utrzymywanie piłki, grę niskim tempem, podania w pole karne i rozegranie piłki po ziemi, co w połączeniu z defensywną strategią powinno zachęcić ich do gry piłką bez ryzyka niepotrzebnej straty. Często nakażę także zwarcie szyków albo wysoki pressing uwzględniający wysoką linię obrony, dręczenie przeciwników i pułapkę ofsajdową, aby zrekompensować przestrzeń pozostawianą za linią obrony.

Jeśli chodzi o grę ofensywną, czasem uważam, że mojemu krótkiemu rozegraniu piłki należy dodać nieco tempa. Nakazuję wtedy drużynie nieznaczne zwiększenie tempa rozegrania piłki. W innym przypadku, gdy staram się przyspieszyć przeniesienie piłki między strefami gry, zarówno w kontrataku jak i w ataku, proszę o więcej bezpośrednich zagrań. Lubię pożytkować szybkość mojego zespołu przez zalecanie podań na wolne pole i granie większej liczby piłek za linię obrony.

Zazwyczaj dokonuję bardzo niewielu zmian w poleceniach dla piłkarzy w trakcie meczu, zwykle ograniczanych do pojawienia się na boisku Flaminiego. Lukas Podolski na lewym skrzydle dzięki rewelacyjnemu wykończeniu akcji często będzie grał jako raumdeuter, w roli pasującej do jego naturalnej pozycji. Kiedy Podolski gra szeroko na lewym skrzydle, upewniam się, że w parze środkowych pomocników mam pomocnika długodystansowca, gdyż jednym z jego zadań jest wychodzenie do przodu i stwarzanie opcji podaniowej dla zawodników grających na obu skrzydłach.

Mam nadzieję, że ów poradnik okazał się dla Was przydatny. Jeśli coś mi przyjdzie do głowy i będę chciał uaktualnić powyższy tekst, z pewnością to zrobię i dam znać.

W ostatnim odcinku za tydzień niespodzianka i suplement...

Link -> oryginalny poradnik w języku angielskim znajdziecie na Sports Interactive Forum.

Tłumaczenie: Znachor

Korekta: Kwiatek

Redakcja: Piotr Sebastian